AKICILIK :
Takımın nasıl bir alanda oynadığı (geniş-dar),paslaşma stili , yaratıcılığı ve temposuyla doğrudan alakalıdır."Çok katı" seçeneğinden "Çok akıcı" ya kadar takımınıza uygun olanı seçebilirsiniz.Gösterilen bölgeleri maksimum alan genişliği olarak (20/20) düşünebilirsiniz.Şimdi sırayla bu seçenekleri inceleyelim.
Çok Katı : Bu seçenekte oyunculara hiç özgürlük tanınmaz.Her oyuncuya özel olarak görev vermek isteyenler için ideal bi seçenektir.Defans oyuncuları sadece defans bölgesinde (*1),orta saha oyuncuları savunmayla hücum arasında (*2),hücum oyuncuları da sadece hücum bölgesinde (*3) görev yaparlar.
Görüldüğü gibi defans ve hücum bölgeleri ; orta saha bölgesinden daha küçük bir alana yayılmış.Yani defanstan top çıkarırken orta sahalarınız yardıma gelmeli ; aynı şekilde forvetleri etkili kullanmak için de orta sahalar topu oraya ulaştırmalıdır.Bu seçeneği kullanırsanız takımın bütün yükü orta saha oyuncularında olacağından oyuncuları ve oyuncu rollerini dengeli seçmelisiniz.Çok ofansif orta sahalar seçerseniz defans yalnız kalır;çok defansif orta sahalar seçerseniz forvetler yalnız kalır.
Katı : Bu seçeneğin "çok katı" seçeneğinden farkı ; bek oyuncuların daha etkin olup ortasahanın yükünü hafifletmesidir.Defansın ortasındaki oyuncular sadece defans bölgesinde (*1),bekler ve defansif orta saha oyuncuları ,orta saha ile defans arasında (*2),kanatlar ve ofansif orta saha oyuncuları ,orta saha ile forvet arasında (*3),hücumcular ise sadece forvette (*4) görev alırlar.
Görüldüğü gibi takım 4 bölüme ayrılır,beklere orta sahaya kadar gidebileceği bir alan verilir.Topu 3. bölgeye aktarmak için 2. bölgede görev alan beklerin ve özellikle defandif orta sahanın yaratıcılığı ve pas yeteneği takımın hücuma çıkmasında ; defansif özellikleride takım defansında kilit rol oynar.
Dengeli : Bu
seçenekte oyunculardan dengeli oynaması beklenir.Yani oyuncular asıl
görevlerini unutmadan, oyunun diğer yönüne de katkı yapmaya
çalışır.Defans oyuncuları,bekler ve defansif orta sahalar , savunma ve
orta sahaya top aktarma görevini yapmaya çalışır (*1) .Ofansif orta
sahalar ve forvetler ise oyun kurma ve gol atma
görevi üstlenirler(*2).Eğer (*2)'deki oyuncularınızın kondisyonları ve
dayanılıkları iyiyse ve sıkı alan markajı görevi verilerek defansif
olarak takıma katkı yapması yararlı olabilir.
Takım 2 parçaya ayrılmış gibi görülsede , pozisyona göre oyuncular birbirinin görevini yapabilir.Örneğin çalım yemiş bir sağ bekin arkasındaki alanı , sağ stoper sağa kayarak kapatmaya çalışır.Tabiki bu pres tarzıylada alakalıdır ama genel olarak böyle düşünebilirsiniz.
Akıcı : Bu seçenekte takım akıcı bir oyun sergilemeye çalışır,oyunculara fazla özgürlük verilir.Defans biraz daha önde kurulur.Topu daha yaratıcı oyuncuların bireysel yetenekleriyle ileri taşımak istiyorsanız bunu kullanabilirsiniz.
Takım defans ve ofans olarak 2'ye ayrılsa da , gerektiğinde defans oyuncuları hücum ; hücum oyuncuları da defans yapabilmelidir.Yani takımınızdaki her oyuncunun hem defansif hem de ofansif özellikleri iyi olmalıdır.
Çok Akıcı : Bu seçenekte her oyuncu defans ve hücum yapabilmelidir.Akıcı ve fazla özgürlük tanınarak oynamaya çalışılır.Çok hareketli ve aynı zamanda çok riskli bir anlayıştır.Oyuncular pozisyona göre karar verip o karara göre görev yapmaya çalışır.Yani bir forvet oyuncusu kendi orta sahasının gerisinde rakiple karşılaşırsa defans yapar , aynı şekilde defansif bir oyuncu rakip ceza sahasının çevresindeyse gol arar yada asist yapmaya çalışır.Bu yüzden oyuncuların karar verme ve soğukkanlılık özellikleri çok yüksek olmalıdır.Aksi takdirde kullanılmamalıdır.
11 kişi bu alanda ; akıcı,hareketli ve yaratıcı bir şekilde hücum , kademeli ve değişmeli bir şekilde defans yapmaya çalışır.
OYUN ANLAYIŞI(MENTALİTE) :
Oyun anlayışı , takımınızın maçta nasıl bir strateji izleyeceğini belirler."Rölanti" seçeneğinden "Yüklen" seçeneğine kadar 7 farklı oyun stratejisi vardır.Genel bir oyun planınız olabileceği gibi maç esnasındaki skora göre de değiştirebilir ; takımınızın skoru korumasını ya da ihtiyacı varsa gol atmasını sağlayabilirsiniz.Örneğin, genel stratejiniz "Hücum" anlayışı ise maç esnasında yeri geldiğinde skoru korumak için "Savunma" anlayışını seçip takımınızın topun arkasına geçmesini sağlayabilirsiniz.Özellikle avrupada 2 maçlı elemelerde bu ani değişikler size turu getirebilir.Şimdi bu oyun anlayışlarını inceleyelim.
Rölanti : Bu anlayışta bütün oyuncular kendi sahasına gelerek katı bir savunma yapar,topu kazandıklarında ise hücuma kalkmayıp garanti paslarla zaman geçirmeye çalışır. Takımınız rakiple kedi-fare oyunu gibi oynamaya çalışır ama pozisyon alması iyi ,soğukkanlılığı yüksek ve güçlü oyuncularınız yoksa rakip topu hemen kapacağından takımınız demorelize olabilir.Fark da yiyebilirsiniz dikkatli olun.
Gördüğünüz gibi takım , dar bi alanda topun arkasına geçerek alan daraltmayı hedefliyor.Ama bu örnekte sol bek Hasan Ali Kaldırım olduğu için Zabeleta'nın olası bi ara pasında Jesus Navas kaleye kadar girebilir :D
Savunma : Bu anlayışta takım kendi sahasında katı savunma uygular,alan daraltır yavaş tempoyla rakibin açık vermesi beklenir.Rakip açık verip orta sahaya geçebilindiğinde hızlı bir şekilde hücum oyunculara top atılarak gol aranır.Rakipten çok güçsüz olduğunuz maçlarda kullanmanızı tavsiye ederim.
Gördüğünüz gibi takım "Rölanti" anlayışından daha geniş bi alanda ama yine kendi sahasında savunma yapıyor.Burada topu alan 7 numara bir an önce takımı hücuma kaldırmak isteyecektir.Çünkü rakip az adamla dengesiz yakalandı ve ilk amaç topu boş alana atıp uzun pasla 9 numarayı topla buluşturmak.Gerisi forvetin hızına,hızlanmasına,bitiriciliğine ve önsezisine kalmış .
Kontra : Bu anlayışta rakip topla daha fazla oynar ama kazanılan toplarda kanat oyuncuları ve forvetler ileri çıkar.Yani defansif anlayıştan farkı sadece forvetlerin değilde kanatların ve azcık da olsa orta sahanın atağa katkı vermesidir.Rakibi dengesiz yakalayıp gol aranır.
Gördüğünüz gibi burada Mehmet Topuz topu 15 numaradan kaptı ve 7 kişiyi oyundan düşürdü.Sadece 22,4 ve 17 numaralar geri dönüp savunmaya verimli bi şekilde yardım edebilir.Burada Mehmet Topuz kaptığı topla önündeki boş alanı kullanacak.Oraya top sürerken de 9 numara forvete ,11 numara soldaki boş alana koşu yapacak.Ayrıca az adamla hücum edildiği için geride defans yapacak oyuncularımız kalacak ve böylelikle gol atamasak bile kalemizde kontra atak görme şansımız düşecek.
Standart : Bu anlayışta takımımız , rakibi analiz etmek için daha dengeli oynar.Diğer taktiklere geçiş olarak görebilirsiniz.Yani aklınızda defans yapmak varsa direkt defansif anlayışla değilde standart başlayarak rakibe bakıp ona göre stratejinizi değiştirebilirsiniz.Derbi maçlarında kulanırsanız etkili olabilir.Çünkü derbilerde tamamen hücum yapıldıpı anlar olabilir.O anlarda stratejinizi kontra yapıp gol bulabilirsiniz.
Kontrol : Rakibinizin taktiği hızlı adamlarla gole gitmek , sizi kontra ya da defansif bir oyunla yenmek ise ; bu seçeneği kullanabilirsiniz.Zayıf rakibinizin kilidini açmak için uygun pozisyonu bulana kadar topu kontrol edip aynı zamanda olası kontralara yakalanmamak için idealdir.
Gördüğünüz gibi defans orta sahaya kadar çıkmasına rağmen rakip oyuncuları kontrol ederek olası bir kontrayı kesmek için pozisyon almış.Aynı zamanda da oyun kurucunuzun bir çok seçeneği bulunmakta.Top sürme,şut atma,sol kanada oyunu açma,forvetlerle ver kaç yapma gibi.
Hücum : Hızlı tempoyla birlikte seri bir oyun oynanmaya çalışılır.Her oyuncu hücumu düşünür.Defans oyuncularınızın defansif özellikleri yanında ; pas,teknik,karar verme gibi özelliklerininde yeterli olması gerekir.Yavaş tempoyla hücum etmek , rakibinize toparlanma fırsatı vereceğinden , hızlı tempoyu benimsemeniz tavsiye edilir.Ama tempo hızlı olunca oyuncularınızn çabuk yorulcağını da unutmamak gerekir.
Gördüğünüz gibi oyuncular arasındaki mesafe fazla ve defans orta sahaya yakın.Takım direkt paslarla ve hızlı bir şekilde gol atmaya çalışıyor.
Yüklen : Acil gole ihtiyacınız olduğunda ya da rakibiniz kırmızı kart gördüğünde kullanılabilecek bir streatejidir.Topu biran önce raip ceza sahasına ulaştırmayı amaçlar.Hızlı ve direkt paslarla rakibin boş bıraktığı alanlar değerlendirilir.
Gördüğünüz gibi top ceza alanına girecekken kanatlar bindirir, orta saha oyuncuları ileri doğru koşu yapar.
Oyuncu Mevkileri ve Rolleri rehberimizin 3. ve son bölümü ile karşınızdayız. Bu bölümde takımın hücum yükünü çeken ileri uç forvet hattını irdeleyeceğiz.
- Yardımcı Forvet: Bu mevkideki oyuncunun aslı rolü geriye gelip top almak, ortasaha ile ileri uç arasında bir bağlantı görevi görmektir. Markajdan kurtulup top almaya çalışır. Aldığı topları ani oynamaz, genelde bindiren ortasaha oyuncularını bekler ya da topu boştaki arkadaşlarına geri ileterek pas sirkülasyonunu arttırır. Bu rolü üstlenen oyunculara Destek ve Hücum olmak üzere iki görev verilebilir.
-"Destek" görevi seçildiğinde, oyuncu önce ceza sahasını düşünmektense topu aldığında saklayarak arkadan gelecek oyuncuları beslemeye çalışır. Spesifik golcü özellikleri olan kanat ya da forvet oyuncularıyla oynatıldığında etkisi artar. Bu tip futbolcuya örnek olarak Carlos Tevez verilebilir.
Aranan Özellikler: Dribbling, İlk Kontrol, Pas, Teknik, Uzaktan Şutlar, Karar Verme, Takım Oyunu, Topsuz Alan, Yaratıcılık ve Güç
- "Hücum" görevinde ise, oyuncu geriden top alıp oyun kurmanın yanı sıra tekrar ceza sahasına yüklenerek gol arar. Kısa paslı ve yüksek tempolu taktiklerde tercih edilebilir. Bu mevkiye örnek olarak Francesco Totti verilebilir.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, İlk Kontrol, Pas, Teknik, Karar Verme, Önsezi, Soğukkanlılık, Topsuz Alan, Yaratıcılık ve Denge
- Yaratıcı Forvet: Bu rolde oynayan oyuncu ceza sahasında pozisyon kovalayarak skor yapmaya çalışır. Uç bölgede kazandığı toplarla ve boş alana yaptığı koşularla gol pozisyonları yaratır. Fırsatçı Golcü mevkisinden farkı kanatlara boş koşular yapması ve uzaktan vuruşlarda da goller atabilmeleridir. Genelde rakip stoperlerin üzerinde oynar. Geriden gelip top almadığı için tek forvet oynatıldığında verimi düşer. Örnek olarak Samuel Eto'o verilebilir.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, Dribbling, Kafa Vuruşu, Orta Yapma, Çalışkanlık, Önsezi, Özel Yetenek, Soğukkanlılık, Topsuz Alan ve Hız
- Pivot Santrafor: Bu mevkide oynayan oyuncu top tekniğinden çok fiziksel kuvveti ile rakip defans oyuncularını rahatsız ederek oynar. Diğer oyunculara boş alan yaratarak hücum hattında onları besler. Destek ve Hücum olmak üzere iki tür görev verilebilir.
- "Destek" görevi verilen oyuncular, bitirici vuruşlar yapmak yerine duvar rolü görerek göğsüne ya da kafasına istediği topları diğer hücum oyuncularına servis ederek oynamayı tercih ederler. Bu tip oyunculara en iyi örneklerden biri Didier Drogba'dır.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Kafa Vuruşu, Uzaktan Şutlar, Agresiflik, Cesaret, Çalışkanlık, Kararlılık, Takım Oyunu, Güç ve Zıplama
- "Hücum" rolü verildiğinde ise Destek'ten farklı olarak oyuncu takımın en uç noktasında oynar ve son vuruşlarıyla etkili olmaya çalışır. Bu role Edin Dzeko örnek gösterilebilir.
Aranan Özellikler: Hücum görevinden farklı olarak Bitiricilik ve Önsezi gereklidir, Agresiflik ve Uzaktan Şutlar aranmaz.
- Fırsatçı Golcü: Bu rolde oynayan oyuncu Yaratıcı Golcü'den farklı olarak kenarlara koşu yapmaz ve uzaktan gol aramaz. Bu tip oyuncular ceza sahasında etkinlik gösterirler. Pozisyon yaratmaktan çok bitirmeye yönelik oynarlar. Ceza sahası çevresine atılan ara topları takip ederler. Bu tip futbolcuya verilebilecek en iyi örnek Michael Owen'dır.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, Dribbling, İlk Kontrol, Önsezi, Soğukkanlılık, Topsuz Alan, Çeviklik, Denge, Hız ve Hızlanma
- Komple Forvet: Hücum hattında yapılabilecek her şeyi yapan, hem teknik kapasiteye hem de fiziksel güce sahip olan forvet türüdür. Bu tip oyuncular tek başına takımın gol yükünü çekebilirler. Örnek olarak; Zlatan İbrahimovic verilebilir. Destek ve Hücum olmak üzere iki rol alabilirler. Her iki rolün aranan özellikleri aynıdır. Oyuncuyu "Destek" rolünde oynatırsanız geriye gelip top almaya ağırlık verecek, oyun kurmaya yardım edecektir. Çift forvet oynayan takımlara tavsiye edilir. "Hücum" rolünde oynarsa, son vuruşlara ve ceza sahası içindeki aksiyonlara ağırlık verecektir. Bu rol diğerine göre tek forvet oynatılmaya daha müsaittir.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, Dribbling, İlk Kontrol, Kafa Vuruşu, Pas, Teknik, Uzaktan Şutlar, Karar Verme, Kararlılık, Önsezi, Soğukkanlılık, Takım Oyunu, Topsuz Alan, Yaratıcılık, Çeviklik, Denge, Güç, Hız, Hızlanma ve Zıplama
- Serbest Oyuncu: Ofansif Orta Saha mevkisinde anlatılan rolle bire bir aynı özellikleri taşır. Tek farkı daha önde konumlanmasıdır. Mevkisini terk etmeme özelliği olduğundan takımın en uç hattında yaratıcı özelliklere sahip olan bir oyuncuyu oynatmak isteyen takımlar için tavsiye edilir. Ayrıntılı bilgi için 2. bölümdeki Ofansif Orta Saha konu başlığı incelenebilir.
- Çalışkan Forvet: Modern futbolda, rakip defans oyuncularına baskı yapmak, alan daraltıp defanstan rahat bir şekilde top çıkmasını ve defans oyuncularının oyun kurmasını güçleştirmek için kullanılan forvet türüdür. Bu oyuncu gol atmaktansa rakibe pres yapar, top kapmaya çalışır. Hücum hattında oynayan defans oyuncusu gibi davranır.
- "Savunma" görevindeki Çalışkan Forvet hücum hattından biraz daha uzak ortasaha hattının ilerisinde görev yapar. Defansif Orta Saha oyuncularına pres yapmakla görevlidir. Bulunduğu alan sebebiyle gol yollarından uzaktır. Bu role Dirk Kuyt'ın Liverpool yılları örnek verilebilir.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Markaj, Pas, Top Kapma, Uzaktan Şutlar, Çalışkanlık, Takım Oyunu, Dayanıklılık, Güç ve Hız
- "Destek" görevindeki oyuncular ise, stoperlere ve defans hattına baskıda bulunur. Oynadığı konum sebebiyle gol yollarına daha yakındır. Bu role ise Fatih Terim'li Galatasaray'da, Elmander'in futbolu örnek verilebilir.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, Markaj, Top Kapma, Çalışkanlık, Önsezi, Soğukkanlılık, Takım Oyunu, Topsuz Alan, Dayanıklılık ve Güç
- Sahte Forvet: Bu oyuncunun görevi ise görev bölgesinden diğer bölgelere doğru koşular yapıp markajcısını sürükleyerek kendi alanını boşaltmak, boşalan alana ortasaha oyuncularının bindirme yapabilmesine imkan sağlamaktır. Bu oyuncu zaman zaman ortasahada pas trafiğine de katılır. Hücum hattında stoperlerin arasına boş koşular yaparak adam adama savunma anlayışında açıklar arar. Bu tip forvetlere en önemli örnek Lionel Messi'dir.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Pas, Uzaktan Şutlar, Çalışkanlık, Takım Oyunu, Topsuz Alan ve Yaratıcılık
Bu bölümde de forvet oyuncularının aldıkları rolleri aktarmaya çalıştık. Savunma ve Ortasaha ile alakalı rehberlerimizi birinci ve ikinci bölümde bulabilirsiniz. Umarım rollerle alakalı anlatımlarımız faydalı olmuştur. Keyifli okumalar.
1. Bölüm'ünde defans rollerini aktardığım yazının bu bölümünde ise ortasaha mevkilerinin rollerini ve görevlerini masaya yatıracağım. Savunma mevkilerinden daha ayrıntılı bir rehber olacak. Çünkü detaylandırma adına bir çok rol tanımlanmış ve birbirlerinden ufak tefek ama önemli farklılıklarla ayrılmakta.
1. Defansif Orta Saha (Ön Libero): Ortasaha hattının arkasında defans hattının ise önünde yer alan oyuncuya "defansif orta saha" ya da "ön libero" adı verilir. Bu mevkide "defansif orta saha", "defansif oyun kurucu", "ön libero", "gizli libero" ve "regista" olarak adlandırılan oyuncu rolleri bulunmaktadır. Şimdi bunları inceleyeceğiz.
- Defansif Orta Saha: Bu roldeki oyuncunun temel görevi klasik savunma çizgisinin önünde yer alarak hücum oyuncusuna ilk presi hızlı bir şekilde yapmaktır. Savunma hattı dağınıksa, bu oyuncu pres uygulayarak savunma hattının toparlanmasını sağlayacak zamanı kazanmaya çalışır. "Savunma" görevi verilen Defansif Orta Saha oyuncusu; oyunu defans ve ortasaha arasında tutmaya yardımcı olur ve defans hattının boşalttığı alanı doldurabilir. Pas alışverişine girse de hücum sorumlulukları minimuma yakındır.
Aranan Özellikler: Markaj, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Konsantrasyon, Pozisyon Alma, Takım Oyunu, Dayanıklılık, Güç ve Hızlanma
- "Destek" görevinde ise, defansif görevlerinin yanı sıra oyuncu, hücumda ortasaha hattına gelecek ve pozisyon zenginliği yaratacaktır.
Aranan Özellikler: Savunmanın özellikleri dışında Pas gereklidir. Konsantrasyon gerekli değildir.
- Defansif Oyun Kurucu: Savunma ve ortasaha hattı arasındaki boşlukta topla buluşup oyunu hücuma taşıma görevi üstlenen defansif orta saha türüdür. "Savunma" görevi verildiğinde, geri gelip topla buluşur fakat topu sürmeksizin ortasaha hattı ile bağlantı sağlar. Geriden oyun kurmakta, topu çıkarmakta zorlanan takımlar için ideal bir roldür. Bu göreve örnek olarak Esteban Cambiasso verilebilir.
Aranan Özellikler: Markaj, Pas, Teknik, Top Kapma, Karar Verme, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Takım Oyunu, Yaratıcılık ve Güç
- "Destek" görevinde ise, oyuncu geri gelip topu aldığı gibi topla çıkar, ara ya da uzun paslar dener, şut imkanı arar. Ancak eğer mevkisinde yanında kimse yoksa alanını boşaltabilir, kontra atağı iyi oynayan rakiplere karşı tek başına oynatılması önerilmez. Örnek olarak Almanya Milli Takımı'nda Schweinsteiger defansın önünde Khedira'yla birlikte oynamaktadır. Bu sayede rahatça alanını boşaltabilir.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Pas, Teknik, Top Kapma, Karar Verme, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Takım Oyunu, Topsuz Alan ve Yaratıcılık
- Ön Libero: Aslında Ön Libero yerine "Çapa" olarak dilimize çevrilmesi gereken bu oyuncu rolünün tek yaptığı ortasahada presten kurtulan ya da arkadan atılan topları kesmektir. Çapa denmesinin sebebi çakılı oynaması, bölgesini terketmemesidir. Topu kazandığında yakındaki oyunculara kısa paslarla oynar. Ülkemizdeki örneği; Selçuk Şahin'dir.
Aranan Özellikler: Kafa Vuruşu, Markaj, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Kararlılık, Konsantrasyon, Önsezi, Pozisyon Alma ve Güç
- Gizli Libero: Bu oyuncu rolü oyuna bu sene dahil olmuştur. Ofans anlayışlı değildir, kendi bölgesi ön planındadır. Defans hattından hücuma çıkan oyuncu olursa bu mevkideki oyuncu onun yerini kapatmak için iki stoperin arasına girer. Örneğin; Fenerbahçe'nin hücum yönü kuvvetli iki beki Caner ve Gökhan atağa çıktığında Mehmet Topal iki stoperin arasına doğru yaklaşır. Örnek olarak Sergio Busquets verilebilir.
Aranan Özellikler: Markaj, Pas, Top Kapma, Karar Verme, Konsantrasyon, Önsezi, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Takım Oyunu, Dayanıklılık, Güç, Hızlanma
- Regista: Defansif oyun kurucunun daha uç versiyonudur. Oyun temposunu belirlemede sorumludur ve yaratıcılık serbestliği tanınmıştır. Oyunu o kurar ve beklenmedik anlarda hücuma çıkabilir. Topa hakim olmak isteyen takımlarda oynatılabilir. Bu pozisyonun en bilindik oyuncusu; Andrea Pirlo'dur.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Pas, Teknik, Top Kapma, Karar Verme, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Takım Oyunu ve Topsuz Alan
2. Orta Saha (Merkez):
- Standart Orta Saha: Bu rolde görev yapan oyuncular genelde teknik kapasiteye sahip oyunculardır. Defans ile Ofans arasında köprü görevi gördüklerinden birden fazla özelliklerinin bulunması gerekir. Takım Oyunu özelliğinin yüksek olması tercih edilir, mental açıdan güçlü oyunculardır. Pozisyon Alma, Bitiricilik, Markaj, Dribbling gibi özellikler oyuncunun "Savunma", "Destek" ve "Hücum" görevlerinden hangisini üstleneceğini belirler.
- "Savunma" görevindeki oyuncu hücum esnasında geride kalır ve top kendisindeyken basit oynar. Ancak bu geride kalma defansif orta saha gibi değildir. Mevkisi gereği, pas tercihlerini arttırma gibi sonuca dönük olmayan bir biçimde hücuma katkıda bulunur. Defansif orta sahasız oynayan bir takım tercih edebilir. 4-4-2 taktiğinde tercih edilen rollerden biridir.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Kafa Vuruşu, Markaj, Pas, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Kararlılık, Pozisyon Alma ve Takım Oyunu
- "Destek" görevinde ise, oyuncu topu orta alanda tutar. Ne çok defansif ne de çok ofansif bir roldür. Her iki işi birden yapabilen bir ortasaha oyuncusunun katkısıyla bu görevden çok verim alabilirsiniz.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Markaj, Pas, Top Kapma, Uzaktan Şutlar, Çalışkanlık, Karar Verme, Kararlılık, Pozisyon Alma, Takım Oyunu, Topsuz Alan ve Yaratıcılık
- "Hücum" görevi seçildiğinde ise, oyuncu bloklar arasında bir köprü görevi görerek topu hücum oyuncularına aktarmaya çalışır ve ileride pozisyon gereği alanını boşaltan kanat oyuncularının açıklarını kapatır. Ofansif Orta Saha oyuncusundan farklı olarak bu rolü üstlenen oyuncu, defansif görevlerini de aksatmaz. Kalabalık orta sahalı taktiklerde kullanılabilir. Örneğin 4-5-1, 4-4-2 gibi. Eğer hücumu çok düşünen bir takım değilse Ofansif Orta Saha ile birlikte kullanılması tavsiye edilmez.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, Dribbling, İlk Kontrol, Pas, Uzaktan Şutlar, Çalışkanlık, Karar Verme, Kararlılık, Takım Oyunu, Topsuz Alan ve Yaratıcılık
- Defansif Oyun Kurucu: Orta sahanın ortasında oynayıp bu görevi kullanmakla Defansif Orta Saha oynayıp bu görevi kullanmak arasında pek bir fark yoktur. Aranan özellikler de aşağı yukarı aynıdır. Sadece aradaki farklara değinip geçelim. Ayrıntılı bilgi edinmek isteyenler Defansif Orta Saha başlığından bulabilirler. Bu mevkinin oyuncusu tıpkı Defansif Orta Saha mevkisindeki gibi geri gelip top alırlar. Ancak orta sahada oynadıkları için topu alıp döner dönmez baskı ile karşılaşacaklardır. O nedenle fiziksel özellikleri yüksek olmalıdır. Örnek olarak Steven Gerrard verilebilir.
- Savaşçı Orta Saha: Rakip hücum oyuncusuna orta sahada ya da taktiğe göre tam saha pres uygulayan orta saha oyuncusudur. Aynı rolün Defansif Orta Saha versiyonu da bulunmaktadır. Farkları; orta saha oyuncusunun daha önde basmaya başlamasıdır. Topu aldıklarında pas aktaracak oyuncuların bazılarının önünde oynadıklarından sık sık geri ya da yan pas tercih ederler. - "Savunma" görevi olan Savaşçı Orta Saha'nın en önemli görevi ani pres uygulayıp topu kazanmaya çalışmaktır. Kazanır kazanmaz topu en yakın arkadaşına aktarır. Örnek; Lars Bender
Aranan Özellikler: Markaj, Top Kapma, Agresiflik, Cesaret, Çalışkanlık, Kararlılık, Pozisyon Alma, Takım Oyunu, Dayanıklılık ve Güç
- "Destek" görevi almış oyuncu ise pres uygulayıp topu kazandıktan sonra hücum başlatabilir, teknik açıdan daha gelişmiştir. Savunma görevi olan oyuncuya göre biraz daha az defans endekslidir. Örnek; Daniele De Rossi
Aranan Özellikler: Markaj, Pas, Top Kapma, Agresiflik, Cesaret, Çalışkanlık, Kararlılık, Takım Oyunu, Dayanıklılık ve Güç
- İki Yönlü Orta Saha: Hem hücumda hem savunmada olağanüstü katkılarda bulunan orta saha oyuncusudur. Hem pres yapıp top kazanırken hem oyun kurabilirler. Rakip savunma arasına sızarak açılan ortalara vurabilir, uzaktan şut atabilirler. Her iki ceza alanında da boy gösterebilirler. Bu tarz oyuncu sayısı çok fazla yoktur, dolayısıyla her takım bu rolden faydalanamaz. Yaya Toure bu tip oyunculara örnek verilebilir.
- Oyun Kurucu: Kanat ve Ofansif Orta Saha mevkilerinde kullanılabileceği gibi Orta saha mevkisinde de Oyun Kurucu oynatılabilir. Bunları yaparken oynadığı mevki Orta Saha olduğu için defansif görevlerini de yapmaya çalışır.
- "Destek" rolü verilmiş bir Orta Saha - Oyun Kurucu topla buluşmak için geri gelmese de maç içinde bir Ofansif Orta Saha'dan daha çok mesafe kat eder. Dolayısıyla dayanıklılık özelliği yüksek olması gerekir. Kısa paslarla oynayan bir takımda kullanılabilir. Uzun toplarla oynanan takımda tercih edilmez. Bu mevkideki oyuncu rakip defans hattının aralarına sızıp topla buluşur ve aldığı topları forvetteki takım arkadaşlarıyla buluşturmaya çalışır ya da hücumun yönünü değiştirir. Örnek olarak Frank Lampard verilebilir.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Pas, Teknik, Çalışkanlık, Karar Verme, Özel Yetenek, Takım Oyunu, Yaratıcılık ve Dayanıklılık
- "Hücum" rolünde oynayan Oyun Kurucu ise Destek rolündeki gibi hücum hattında topla buluşur fakat ekstra olarak ceza sahası içinden skor yapmaya da çalışır. Ofansif Orta Saha'daki Oyun Kurucu - Hücum'dan farkı defansif görevlerini nispeten daha çok önemsemesidir. Xavi, bu tip oyunculara örnek verilebilir.
Aranan Özellikler: Dribbling, İlk Kontrol, Pas, Teknik, Karar Verme, Önsezi, Özel Yetenek, Takım Oyunu, Topsuz Alan ve Yaratıcılık
3. Kanat ve Açık Oyuncuları:
- Çalışkan Kanat Oyuncusu: Bu tip kanat oyuncuları defansif ve ofansif görevler üstlenirken ihtiyaç dahilinde orta sahaya ya da hücuma destek verirler. Patlayıcı çabukluktan ve dribbling yeteneklerinden yoksundurlar fakat bu açıklıklarını mental fazlalıklarıyla kapatabilirler. Topu rakibin üstüne sürmektense dar alanda üçgenler kurarak adam eksiltmeye çalışırlar. Bu tip oyunculara örnek olarak David Beckham verilebilir. Savunma, Destek ve Hücum rolleri vardır. Bütün rollerin aranan özellikleri aynıdır. Bu roller takım mentalitesine göre değiştirilebilir. "Savunma" rolü verilen Çalışkan Kanat Oyuncusu, geride konuşlanır ve erken ortalar açarlar. Bu tip oyuncular orta sahanın iş yükünü hafifletirler. "Destek" rolündeki oyuncular, kenarlardan içeriye doğru ara toplar atarak hücum oyuncularını beslerler. Uygun olduklarında ortalar açarlar. "Hücum" rolü verilmiş olan oyuncular ise, ceza sahası yakınlarına sokulup o bölgeden ortalar deneyecektir.
Aranan Özellikler: Orta Yapma, Pas, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Kararlılık, Önsezi, Takım Oyunu, Topsuz Alan ve Dayanıklılık
- Defansif Kanat Oyuncusu: Bu rol, kanat savunmasını ön plana çıkaran bir roldür. Bu mevkide oynayan kanat oyuncusu rakip beke baskı uygulayarak topu kapmaya çalışır ve çizgiye inmeden yapılan ortalarla ya da hücum oyuncusuna atılan ara paslarla hücumu destekler. Savunma ve Destek rolleri vardır. Her iki rol için aranan özellikler aynıdır. Rakip, hücumcu bekler oynattığında ya da 3-5-2 taktiğindeki gibi bir kanatta tek kenar oyuncusu varsa tercih edilebilir. "Savunma" rolünde oyuncunun öncelikli hedefi, alanını boşaltmadan topu kazanabilmek ve takımını ani kontra atağa hazırlamaktır. "Destek" rolünde ise, oyuncu topu kazandıktan sonra rakibi geçip orta açmaya çalışır. Örnek olarak Yuri Zhirkov ya da Dani Alves verilebilir.
Aranan Özellikler: Dribbling, Markaj, Orta Yapma, Teknik, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Takım Oyunu, Dayanıklılık ve Hız
- Kanat Oyuncusu: Yabancıların "winger" diye tarif ettiği, bildiğiniz kanat oyuncusudur. Çabukluğundan ve dribbling yeteneğinden faydalanarak rakip bek oyuncusunu geçerek önündeki boş alandan yararlanıp kimi zaman çizgiye inmeye ve orta açmaya çalışırlar. Verdiğiniz talimatlara göre rakip beke pres yapabilirler. Örnek olarak; Franck Ribery gösterilebilir. Bu oyunculara Destek ve Hücum olmak üzere iki görev verilebilir. İkisinde de aranan özellikler aynıdır. Kanat oyuncusu orta sahanın sağında/solunda oynayabildiği gibi "sağ/sol açık" diye tarif ettiğimiz Ofansif Orta Saha'nın sağı ve solu bölgelerinde de oynayabilirler. Temel işlevleri aynıdır. Yalnızca, oyuncu açık mevkisinde biraz daha kısıtlı boş alana sahip olacağından süratini efektif kullanamayabilir ama daha az yorulur. "Destek" görevi verildiğinde, oyuncu rakibini çabucak geçip hızlı ve ortalar yapmaya çalışır. "Hücum" görevi benimsendiğinde ise oyuncu çizgiye kadar inip rakip defans hattını bozmaya çalışır. Maçın sonlarına doğru tamamen ceza sahasına kapanan takımları açmak için çizgiden yapılan ortalar kullanılabilir.
Aranan Özellikler: Dribbling, Orta Yapma, Teknik, Karar Verme, Özel Yetenek, Topsuz Alan, Çeviklik, Denge, Hız ve Hızlanma
- İçe Kat Eden Oyuncu: Bu oyuncu kanadından rakip savunmanın üzerine doğru çapraz bir biçimde sokulup pozisyon arar. Kanadından içeri sokulduğu için oynadığı kanadın ters ayaklı olmasına dikkat edilmelidir. Destek ve Hücum olarak iki çeşit rol verilebilir.
- "Destek" rolü verilen oyuncu; kanadından topu içeriye doğru çektikten sonra defansın üstüne gitmeden ara pas ya da şut imkanı arar. Bu tip oyuncuya örnek olarak; Neymar verilebilir.
Aranan Özellikler: Dribbling, Pas, Teknik, Uzaktan Şutlar, Karar Verme, Özel Yetenek, Takım Oyunu, Topsuz Alan, Hız ve Hızlanma
- "Hücum" rolü verilen oyuncunun ise, asli amacı topla süratli bir biçimde çaprazlama ceza sahasına girmek ve rakibin tehlikeli bölgelerinde skor aramaktır. Cristiano Ronaldo, bu tip bir oyuncudur.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, Dribbling, Orta Yapma, Pas, Karar Verme, Özel Yetenek, Takım Oyunu, Topsuz Alan, Hız ve Hızlanma
- Hedef Kanat Oyuncusu: Bu rol kanat oyuncusu tıpkı santrafor mevkisinde oynayan Hedef Oyuncu gibi kaleye sırtı dönük oynar. Bu oyuncunun görevi gelen topu indirdikten sonra hücumdaki arkadaşlarına servis etmesidir. Defanstan çıkan uzun toplar fiziksel özellikleri kuvvetli olan kanat oyuncusunda buluşturulmak isteniyorsa bu rol kullanılabilir. Örneğin; Nicklas Bendtner. Destek ve Hücum olmak üzere iki farklı görevde kullanılabilir. Her ikisinde de aranan özellikler aynıdır. "Destek" rolündeki oyuncunun karşısındaki rakip bek çelimsizse kanat oyuncusu kuvvetsiz bekin üstüne giderek geçmeye çalışır. "Hücum" rolünde ise oyuncu topu indirir indirmez gol yollarını düşünerek hücuma kalkarak boşalttığı alanın dolmasını beklemeden takımını hızlıca atağa çıkartır.
Aranan Özellikler: Dribbling, Kafa Vuruşu, Orta Yapma, Teknik, Karar Verme, Özel Yetenek, Topsuz Alan, Çeviklik, Denge, Güç, Hız, Hızlanma ve Zıplama
4. Ofansif Orta Sahalar:
- Ofansif Orta Saha: Klasik orta sahadan daha önde konumlandırıldığından boş koşu alanı oldukça azdır. Amacı topla buluştuktan sonra takım arkadaşlarına pozisyon yaratmak olan bu rolü layıkıyla oynayabilmek için yüksek teknik ve mental kapasite gerekmektedir.
- "Destek" görevi ile oynayan oyuncular, rakip ceza yayı ile orta saha arasında kalan bölgede oynamayı seven ve bu bölgelerden şut atan ya da ara pas çıkartan oyunculardır. Hücumda, kanat ve forvet oyuncularını beslerler. Görevi destek olduğu için az da olsa defansa yardım eder. Görevlendirildiğinde rakip stoperlere ya da defansif orta saha oyuncularına pres yaparlar. Kısa paslarla oynayan takımlara tavsiye edilen roldür. Kaká, bu tip oyunculara örnek verilebilir.
Aranan Özellikler: İlk Kontrol, Pas, Teknik, Uzaktan Şutlar, Çalışkanlık, Karar Verme, Özel Yetenek, Takım Oyunu, Yaratıcılık ve Denge
- "Hücum" görevi ile oynandığında ise, o mevkideki oyuncu ceza sahası dışında top servis etme dışında ceza sahası içerisinde boş alanlara koşarak pozisyon bulmaya çalışırlar. Defansif görevleri yok denecek kadar azdır. Pres yapmadığı için sağlam defansif özelliklere sahip olan orta sahalarla beraber oynatılmalıdır. Bu oyunculara örnek olarak Andrey Arshavin verilebilir.
Aranan Özellikler: Dribbling, İlk Kontrol, Pas, Teknik, Çalışkanlık, Karar Verme, Özel Yetenek, Topsuz Alan, Yaratıcılık ve Hızlanma
- Oyun Kurucu: Teknik açıdan orta sahanın ortasında görev yapan oyun kurucudan farkı yoktur. Sadece formasyon olarak önde konuşlandığından bu oyuncunun arkasında oynayan oyuncular daha defansif seçilebilir. Ayrıntılı bilgi için, Orta Saha (Merkez) ana başlığı altındaki "Oyun Kurucu" maddesi irdelenebilir.
- Serbest Oyuncu: Oyun Kurucu - Hücum rolüne benzeyen bu rolde oyuncu defansif olarak hiç bir görev üstlenmez. O nedenle defansif oyuncular onun yerine de mücadele etmek zorundadır. Maç içerisinde ofansif orta saha ve forvet mevkileri arasında mekik dokur. Amacı kendini rakip defans oyuncularına unutturarak boşa yapılan koşularla topla buluşmak ve hücum hattındaki oyun kuruculuğu üstlenmektir. Örnek olarak Alex de Souza verilebilir.
Aranan Özellikler: Bitiricilik, İlk Kontrol, Pas, Teknik, Önsezi, Özel Yetenek, Soğukkanlılık, Topsuz Alan, Yaratıcılık ve Çeviklik
- Takımın Beyni (Enganche): Bu görevdeki oyuncu orta saha - forvet arasındaki alanı kontrol eder ve oyun kuruculuğu üstlenir. Diğer oyuncular onu merkez kabul ederler ve sahaya o şekilde dizilirler. Serbest Oyuncu gibi o da defansif yükümlülüklerden bağımsızdır. Ancak iki rolün farkı oyuncunun Takımın Beyni görevinde görev alanından fazla uzaklaşmamasıdır. Tamamen serbest bırakılmamıştır. Bu mevkiye örnek olarak Andres Iniesta verilebilir.
Aranan Özellikler: Çeviklik özelliğine ihtiyaç duymaz. Onun dışında Serbest Oyuncu ile aynıdır.
- Gizli Forvet: Bu rolde oynayan oyuncu takımın en tehlikeli gol silahlarından biridir. Rakip sahada prese başlayan bu oyuncu agresifliği ile rakibi yormaya uğraşır. Bu mevki oyuncusunun dayanıklılığının yüksek olması gerekir. Çünkü sürekli basarak rakip yarı sahasından rahat top çıkmasını engeller. Önünde, Yardımcı Forvet rolü olan bir oyuncuyla birlikte oynatırsanız daha yüksek verim alabilirsiniz. Bu mevkiye örnek olarak, Wayne Rooney gösterilebilir.
2. Bölümümüzde Ortasaha oyuncularının rolleri ile ilgili açıklamalar yapmaya çalıştım. Üçüncü ve son bölümümüzde ise Forvet oyuncuları incelenecektir.
FM 2014'ten önceki oyunlarda rol sistemi yerine klasik taktik düzenlenerek oyuncu rolleri manuel bir biçimde verilebiliyordu. 2014'te ise klasik taktik modu kaldırılarak, oyuncu rolleri taktik aşamasındaki en önemli kriterlerden biri haline getirildi. Bu yazıda oyuncu mevkilerini, alabileceği rolleri ve rollerin oyuna yansımalarını anlatacağım.
1. Kaleci:
- Kaleci (savunma): Bu mevki klasik kaleci rolünü betimler. Yani kaleciniz riskten uzak bir anlayışa sahiptir. Basitçe, oyunu kurmak için boş olan oyuncularınıza topu aktarma amacı güder. Eğer yakınlarda boş oyuncu yoksa riske girmeyip uzun oynamayı tercih eder. Kalecinin topu oyuna sokuşunu, maç stratejinize göre belirleyebilirsiniz. Top kendisindeyken üstüne doğru hızla gelen santrafor oyuncusuna çalım atmaya çalışan Volkan Demirel bu tür oyuncuya örnek değildir! :)
Aranan özellikler: Bire Bir, Bölge Hakimiyeti, Elle Kontrol, Hava Üstünlüğü, Refleksler, Karar Verme, Konsantrasyon, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık ve Çeviklik
- Libero Kaleci: Bu mevkinin kalecisi sahada iki rol üstlenir. Birincisi, elbette kalecilik, ikincisi ise defansın arkasına atılan topları süpüren libero mevkisidir. "Savunma" görevinde, topla buluşan libero kaleci temkinlidir fakat pres altında değilse uzun toplarla oyun kurmaya çalışacaktır. "Destek" seçildiğinde ise; topla buluşan kalecimiz topla beraber ceza sahasının hemen dışına kadar gelecek ve kontra-atak başlatacak pasları deneyecektir. Eğer "Hücum" görevi verilmişse, rahatsız kalecimiz topla beraber ileri çıkmakta hiçbir beis görmeyecektir. Rene Higuita bu mevkiye örnek olarak gösterilebilir.
Aranan özellikler: Ani Çıkış, Bölge Hakimiyeti, Eksantriklik, Elle Kontrol, Hava Üstünlüğü, İletişim, İlk Kontrol, Refleksler, Karar Verme, Konsantrasyon, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Yaratıcılık, Çeviklik, Hız, Hızlanma
2. Defans:
- Standart Stoper: Defans hattının ortasında yer alan bu mevkide oyuncunun temel görevi rakip hücum oyuncularının rahat top alıp vermelerini engellemek ve gerektiğinde topu kritik bölgeden uzaklaştırmaktır.
- "Savunma" rolü verilen standart stoperler defanstaki partnerleriyle beraber aynı çizgide kalıp, atakları kesmeye, hücum oyuncularını marke etmeye ve topu ceza sahasından uzak tutmaya çalışırlar. Adam adama markaj anlayışına uygun bir rol değildir. Eğer bu rol tercih edilecekse genelde iki oyuncu da bu rolde görevlendirilir.
Aranan özellikler: Kafa Vuruşu, Markaj, Top Kapma, Karar Verme, Kararlılık, Konsantrasyon, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Güç, Zıplama
- "Durdurucu" rolü verilen defans oyuncularımız defansif çizginin önünde konuşlanır ve rakip hücum oyuncusuna ilk müdahaleyi yapmakla yükümlüdür. Biraz deli fişek olmalarıyla ünlüdürler. Örneğin, Lugano vb.
Not: İki stoper de "Durdurucu" seçilmemelidir. Biri Durdurucu ise diğeri Sıkı Defans ya da Savunma olmalıdır. Ancak unutmayın, Durdurucu'nun partneri adam adama savunma yapmıyorsa her iki ihtimalde de Sıkı Defans işlevi görecektir.
Aranan özellikler: Savunma rolündekiler + Agresiflik, Cesaret
- "Sıkı Defans" rolündeki oyuncular ise "Durdurucu"ya göre birkaç metre geride pozisyon alır ve defans çizgisinin arkasına atılmaya çalışan topları süpürür. Kademeye girer, seken topları toparlar. Durdurucu'ya kıyasla daha akıllı, uslu savunmacıdır. Alan savunması yapması tercih edilir. Tecrübeli olanı makbuldür. Örneğin; Rio Ferdinand
Aranan özellikler: Savunma rolündekiler + Önsezi ve Hızlanma
- Pas Dağıtan Stoper: Bu arkadaş defansın ortasında oynamasına rağmen Standart Stoper'den farklı olarak defanstan çıkardığı bilinçli toplarla takımın kontra-atak bulmasını sağlamaya çalışır. Savunma, Durdurucu ve Sıkı Defans mantığı Standart'ınkiyle aynı şekilde işler. Teknik kapasitesi yüksek bir stoperiniz varsa ve futbol anlayışınız ofansifse kullanılabilir. Örneğin; David Luiz
Aranan Özellikler: Standart Stoper'in özellikleri + Pas, Teknik ve Yaratıcılık
- Çakılı Stoper: İşte futbolseverlerin hiç sevmediği stoper türü. Bu oyuncunun tek amacı topu faul yapmadan ceza sahası etrafından uzaklaştırmaktır. Teknik kapasitesi de sadece buna yeter zaten. Amatör liglerde bolca bulabildiğiniz gibi hasbelkader büyük takımlara transfer olabilmiş olanına da ara sıra rastlanır. Not: Fenerbahçe'de istisnasız her sene bir tane bu tür stoperden bulunur.
Aranan Özellikler: Standart Stoper'inizin mental olarak zayıfını düşünün. Karar Verme, Konsantrasyon ve Soğukkanlılık özellikleri düşükse tebrikler, kazma stoperinizi buldunuz!
-Sweeper: Süpürücü diye dilimize çevrilebilecek olan bu mevkide oyuncu stoperin bulunduğu mevkiden geride konuşlanır.
Sıkı defansın yaptığı gibi defans çizgisinin arkasında yer alır, son adamdırlar. Atletik yapıları ve oyun zekaları sayesinde defansif hataları kapatır ve arkaya düşen topları kazanırlar. Hücum dertleri yoktur, defansif anlayışa sahiptirler. Genelde iki stoperin arkasında, defansın 5 kişiden kurulduğu taktikte oynarlar. Açıkçası günümüzde pek kullanılan bir mevki değildir. Yakın zamandaki örneklerinden biri Rehhagel'in Avrupa Şampiyonu Yunanistan kadrosunda oynattığı Dellas'tır. Not: Bu mevkide oynayan oyuncu varsa ofsayt taktiği kesinlikle yapılmamalıdır.
Aranan Özellikler: Aşağı yukarı Standart Stoper - Sıkı Defans mevkisiyle aynıdır. Bir tek Pas özelliği aranır. Kararlılık özelliğine gerek yoktur.
- Libero: Süpürücüyle aynı mevkidedir. Oyunda Tandem olarak dilimize çevirilmiştir. Bu mevkideki oyuncu süpürücüye kıyasla üst düzey top tekniğine sahip olmalıdır. "Destek" görevinde ortasahaya gelip oyun kurmada yardımcı olur. "Hücum" görevinde ise deyim yerindeyse boydan boya oynayarak defansif görevlerini aksatmaksızın gerekirse rakip alanda gol kovalar. Günümüzde bu mevkide oynayan oyuncu yoktur. Ancak her futbol sevdalısının duyduğu "der Kaiser" Beckenbauer işte bu mevkide isim yapmıştır.
Aranan Özellikler: Dribbling, Kafa Vuruşu, Markaj, Pas, Top Kapma, Karar Verme, Konsantrasyon, Önsezi, Pozisyon Alma, Soğukkanlılık, Takım Oyunu, Yaratıcılık, Denge, Hızlanma, Zıplama ve Hücum rolü için ekstra Uzaktan Şutlar
3. Bek ve Kanat (Wing) Bekler: Bek ve Wing Bek iki farklı mevkidir. Aranan oyuncu özellikleri ve oyun stilleri aşağı yukarı aynıdır. Yalnızca iki mevkinin uygulandığı taktikler farklıdır. Örneğin; klasik 4'lü savunmada "bek" kullanılırken, 5-3-2 taktiğinde 3 defans oyuncusu ve bütün kanattan sorumlu olan "wing bek" kullanılır.
- Standart Bek: Bu mevki modern futbolun önemli rollerinden biridir. Konvansiyonel defansif görevlerinin yanı sıra kanatlardan bindirerek hücum varyasyonlarını zenginleştirmekte kullanılabilirler. Takım ekstra genişliğe ihtiyaç duyduğunda ofansif roller alabilirler. Savunma, Destek ve Hücum görevleri seçilebildiği gibi "Otomatik" görevi verilerek takımın mentalitesine göre görev benimsemesi sağlanabilir.
-"Savunma" rolündeki bek, defansif kurguyu bozmaksızın defans çizgisiyle birlikte hareket eder. Top ayağındayken kanatlara ya da ortasahaya basit pasları tercih ederler. Genelde riskli pas atmaz ve stoperlerin kademelerine girerler. Oyun anlayışınız oldukça defansif ya da rakip kanat oyuncuları tehlikeli ise bu rol seçilebilir. Bu tip bek oyuncusu günümüz futbolunda üst düzey takımlar tarafından tercih edilmeyen bir mevkidir.
Aranan Özellikler: Markaj, Top Kapma, Çalışkanlık, Konsantrasyon, Önsezi, Pozisyon Alma, Takım Oyunu, Dayanıklılık, Hızlanma
-"Destek" rolünde ise, bekimiz ataklarda ortasaha çizgisine kadar gelecek, orta yapma, ara paslar atma imkanı arayacaktır. Defansif rolünü aksatmaksızın hücumda çoğalmak isteyen takımlar için idealdir. Oyunu kontrollü oynayan bir takımda kullanılabilir. Defans hattında boşluk bırakmaktan olabildiğince kaçınmak için uygundur. Philipp Lahm örnek olarak verilebilir.
Aranan Özellikler: Savunma görevinin özellikleri + Orta Yapma
- Hücum: Bu mevkideki beklerin öncelikleri ofansiftir. Savunma sorumluluklarının yanı sıra kanatlardan bindirmek, ceza sahasına orta açmak gibi görevleri vardır. Top sürme yeteneği olan, dinamik bir bek oyuncunuz varsa kullanabilirsiniz. Örnek olarak; Glen Johnson verilebilir.
Aranan Özellikler: Destek görevinin özellikleri + Dribbling ve Topsuz Alan
- Çakılı Bek: Bu mevki oyuncuları Standart Bek - Savunma görevine benzer bir şekilde savunmaya ağırlık vererek nadiren hücuma katılır. 4-4-2 taktiğinin ilk yıllarında beklerin oynadığı göreve benzer. Bu tip bekler ortasaha çizgisini neredeyse hiç aşmazlar. Genelde düşük düzeyli liglerde oynanabilir. Üst düzey takımlarda da özellikle stoper mevkisinde de oynayan beklerde bu görevde oynayabilirler. Örneğin; Micah Richards
Aranan Özellikler: Standart Bek - Savunma ile aynıdır.
- Ofansif Bek: Bekte de ve Wing Bek'te de görülen bir oyuncu rolüdür. Bütün kanadı kullanması beklenir. Bir kanatta tek oyuncu kullanan ofansif takımlarda ya da bir kanatta iki oyuncu kullanan aşırı ofansif takımlarda kullanılabilir.
- "Savunma" görevinde, oyuncu genel olarak bek rolü üstlenir ama yine de fırsat bulduğunda orta yapacaktır. Bir kanadında tek oyuncu oynatan defansif takımlar kullanabilir. Standart Bek - Savunma'dan farkı ara sıra kanadını kullanmaya çalışmasıdır.
Aranan özellikler: Markaj, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Pozisyon Alma, Takım Oyunu, Dayanıklılık ve Hızlanma
- "Destek" görevinde ise, oyuncu pas dağıtımına katılarak ortasahanın pas trafiği yükünü azaltmaya çalışır. Defansif özellikleri ön planda olsa da ortasahaya yakın bir oyun sergiler. Önü boş olduğundan Savunma rolüne nazaran sık sık orta yapar.
Aranan Özellikler: Savunma görevinin özellikleri + Orta Yapma
- "Hücum" görevinin oyuncuları, formasyonda defansif bir bölgede olmasına rağmen hücumu düşünen oyunculardır. Defans hattının bir parçası oldukları için savunmada tedbiri tamamen elden bırakmazlar. Bu özelliği ile kanat oyuncularından ayrılırlar. Çoğu zaman çizgiye iner, orta imkanı ararlar. Bu görev, arkasındaki savunmacı bekin bıraktığı boşluğu doldurabilecek düzeyde ise kullanılmalıdır.
Aranan Özellikler: Destek görevinin özellikleri + Dribbling ve Topsuz Alan
- İki Yönlü Bek: Defans özelliklerinin yanı sıra hücum faaliyetlerinde ileride bulunan bek oyuncusudur. Diğer bek rollerinden farklı olarak bu oyuncunun esas eğilimi kanat oyuncusuna yakındır. Bu sebepten ötürü ofansiftir. Örnek olarak Brezilyalı bek oyuncuları verilebilir Örneğin; Roberto Carlos.
Aranan Özellikler: Dribbling, Markaj, Orta Yapma, Top Kapma, Çalışkanlık, Karar Verme, Özel Yetenek, Pozisyon Alma, Takım Oyunu, Dayanıklılık, Hızlanma
Bu bölümde defans hattı oyuncularının görevlerini anlatmaya çalıştım. Yazımızın ikinci bölümünde ortasaha hattı irdelenecektir.
